Dat De Zwaan een lange geschiedenis kent is geen onbekend gegeven. Maar dat die historie zelfs terugvoert naar het jaar 1650 mag een verrassing heten. Wie vluchtig googelt komt niet veel verder dan 1827, maar Thomas Bouw heeft het klinkend bewijs dat De Zwaan al veel en veel langer meegaat. Uit de oude doos komt namelijk een lijstje met maar liefst dertien uitbaters die ooit de scepter zwaaiden in dit etablissement. “En kijk, hier staat de naam van A. Schimmel. Dat is de oma van mijn vader. Ik denk dat ze Alberta heette. Toeval of niet, maar je kunt zeggen dat De Zwaan sinds ik het overnam in 2011 terug is in de familie.’’

‘Damesbediening’
Waar de naam vandaan komt? “In etablissementen ‘waer de swaen uithing’ kon je gezellig eten en drinken, maar de bezoeker kon aan de naam zien dat er ook gelegenheid was een kamer met damesbediening te nemen, om het maar even zo te zeggen.”

Dat laatste is verleden tijd, maar wie even in gesprek raakt met deze Barneveldse horeca-uitbater concludeert al snel dat dit maar een van de weinige dingen is die in De Zwaan echt tot het verleden behoren. “Het is nog steeds een echt dorpscafé”, vertelt Bouw. “Hoe zich dat onderscheidt van andere horeca-gelegenheden? Ik denk dat de beste definitie is dat een dorpscafé een plek is waar je zonder gêne alleen heen kunt gaan. In een restaurant of eetcafé spreek je vaak van tevoren af. Je gaat naar een club meestal met vrienden. Maar in een dorpscafé kan je heel makkelijk in je eentje binnenstappen, waarna je wel ziet wie je ontmoet. Of niet. Dat is de functie van De Zwaan ten voeten uit. Je pakt een stoel, je drinkt een biertje, je legt een biljartje, je gaat een potje darten of je strijkt neer op het terras. Gemoedelijkheid én gezelligheid. Daar draait het hier om.”

Dak en voorgevel
Thomas Bouw heeft er alles aan gedaan om deze sfeer gestalte te geven. Van de tekentafel af aan. Want toen hij De Zwaan in 2011 overnam, was het eigenlijk niks meer. “Ja, een dak en een voorgevel. Het was compleet gestript en gesloopt, maar op het moment dat de werkzaamheden begonnen, kwam er schijnbaar van alles tussen waardoor de plannen niet door konden gaan. Toen ben ik erin gestapt.”

Bij Bouw stroomt het horecabloed door de aderen. Het zal zijn overgrootmoeder zijn geweest van wie hij dat heeft meegekregen. Amper twaalf jaar na zijn geboorte stond hij al in ‘De Rotonde’, de lunchroom bij de grote kerk waar nu een modezaak is gevestigd. “IJsjes maken en afwassen. Toen mijn ouders me duidelijk maakten dat ik pas van school af mocht als ik werk had, ben ik met ronkende brommermotor naar Garderen gereden, waar ik in de leer kwam in Het Speulderbosch van Cees Hoogeveen.” Wat volgde was een reeks van horecajobs, totdat hij bleef plakken bij Het Lagerhuis in Garderen dat hij in 2006 overnam. “Het pand heb ik nog steeds, maar de zaak zelf is van een ander.”

Van 18 tot 81
Toen hij ruim tien jaar geleden de enigszins vervallen Zwaan binnenstapte wist hij het eigenlijk meteen: dit is de plek waar hij zijn roerige horecacarrière wilde voortzetten. “Een prachtige plek om iets op te bouwen waar ik ook mezelf in kwijt kon. Wat ik toen voor me zag is het ook geworden. Een plek waar letterlijk iedereen terecht kan. Van ‘kids’ van 18 tot dorpsgenoten van 80 jaar en ouder. Wie langskomt ontdekt al snel dat alles en iedereen hier door elkaar loopt. Echt een plek waar dorpelingen elkaar ontmoeten. Hoe je dat bouwt? Bijvoorbeeld door altijd open te zijn. Alleen op eerste kerstdag en op nieuwjaarsdag zit hier de deur dicht. De andere 363 dagen kan je hier terecht. Dat is dé manier om een breed en vast klantenbestand op te bouwen.”

“Daarnaast bouw je voortdurend aan continuïteit. Door er zelf veel te zijn en door er voor te zorgen dat dingen altijd voor elkaar zijn. Ook voor je personeel. In de horeca heb je mensen nodig waar je op kunt bouwen, maar voor een dorpscafé als dit is continuïteit cruciaal. Als je hier binnenstapt is het toch wel heel leuk als je gekend wordt. Als degene die achter de bar staat weet wat je drinkt en misschien even kan vragen hoe het met je gaat. Kijk, dat is ook dorps. Als je dat voor elkaar krijgt in je café, dan bouw je aan een duurzaam klantenbestand.”

Nieuwe dingen
Corona was ook wat dat betreft een flinke spelbreker. “Een waardeloze periode inderdaad. Voor de bezoeker. En natuurlijk voor ons. Je wilt graag door, maar je komt noodgedwongen helemaal stil te staan. Aan de andere kant heeft het ook weer nieuwe dingen gebracht. Neem bijvoorbeeld het terras buiten. Noodgedwongen door corona ontstaan, maar achteraf en ook zonder corona een uitstekende aanvulling voor De Zwaan. Hetzelfde geldt voor het pand hiernaast. Sinds uitgaansgelegenheid The Move stopte stond het twee jaar leeg. Laat ik nu helemaal gek zijn van darten, snookeren en biljarten… De coronaperiode was de perfecte tijd om daar energie in te steken. Kijk, je verveelt je kapot en je wilt iets om handen hebben. Iets positiefs.”

Bouw huurde de ruimte naast De Zwaan erbij en ging tijdens corona met al zijn personeel aan de slag om een complete ‘sportbar’ op te bouwen. “Persoonlijk heb ik altijd al zoiets willen hebben omdat ik van die ‘spelletjes’ hou. Het hoort echt bij een dorpscafé én het was er nog niet. Niet in Barneveld, maar ook niet in de wijde omtrek. Als je een potje wilt snookeren moet je naar Ede en dan kan je ook nog eens niet voor 20.00 uur terecht. Een uitgelezen kans dus.”

Sportcafé
Samen met het personeel en een aantal vrijwilligers werd de oude Move opgeruimd en werd een compleet nieuw sportcafé opgebouwd met een biljartruimte, een snookertafel van professionele afmetingen en maar liefst drie volledig geautomatiseerde dartbanen. “Als je het doet moet je het goed doen”, lacht Bouw. “En vanuit de markt is er ook echt vraag naar. Dit zijn dartbanen waarvan je er in de verste omtrekken geen tweede ziet. Dus zien we heel regelmatig profs voorbij komen die hier in Barneveld komen ingooien. De dartborden zijn rondom omringd door kleine camera’s die de worp van elke pijl feilloos registreren en de punten automatisch optellen. De darters voeren hun gegevens in op een touchpad aan de muur en het systeem doet de rest. Uiteraard met een online verbinding, waardoor je alles met je smartphone kunt bedienen én in theorie een potje kunt darten met iemand aan de andere kant van de wereld. Hoe leuk is dat.”

WK kijken
De banen worden nu al veelvuldig gebruikt door biljart- en dartverenigingen, maar Bouw kan niet wachten tot de dagen weer korter worden. “De afgelopen winter was ook qua corona nog waardeloos. We gaan nu een winter tegemoet waarin we (als het goed is) weer op volle kracht vooruit kunnen. Grote schermen aan de muur voor het WK voetbal, er komen nog twee extra dartbanen bij, we hebben een prachtig assortiment speciaalbieren. Laat het caféseizoen maar beginnen. En wat mij betreft blijft dat niet beperkt tot de cafébezoeker. Dit sportcafé leent zich perfect voor een gezellig bedrijfsuitje, of een winter- of een kerstborrel van de zaak. Hoe leuk is het om met je kantoorteam een dartcompetitie te houden en hier een hapje te komen eten. Met deze toevoeging is De Zwaan een nog completer dorpscafé geworden.”