Ondernemers, directeuren en managers; ze zijn bij uitstek vatbaar voor verslavingen. En daar weet Don Schothorst alles van. Gewezen reclameman en oprichter van de Barneveldse verslavingskliniek Solutions zat zelf ruim twintig jaar aan de drank en drugs. Nu helpt hij anderen om af te kicken en vecht hij tegen het beeld dat verslaafden zielige mensen zijn.

,,Als ik nu naar de kroeg ga en ik bestel een borrel, dan zit ik er vanavond nog”, zegt Schothorst (66) zonder een greintje sarcasme. Op zijn 19de begon de ondernemer met drinken, op zijn 23ste was hij alcoholist. Met alcohol als beste vriend wist Schothorst desondanks een van de best lopende reclamebureaus van Nederland op te bouwen. Het ‘Zwitserleven-gevoel’ en de slogan ‘Melk de witte motor’ komen uit zijn koker.

Ontkenningsgedrag

Hoe het kan dat zo’n succesvolle ondernemer aan de drank raakt? Verslaving is een hersenziekte en deels genetisch bepaald, zegt Schothorst. ,,Sommige mensen zijn er gewoon gevoelig voor. Als ze een paar keer veel drinken, kunnen ze niet meer zonder en willen ze steeds maar meer. Dat was bij mij ook het geval. En ja, in de reclamebusiness werd er zo nu en dan geborreld. Dat maakte het er niet makkelijker op.”

Schothorst functioneerde in eerste instantie nog redelijk goed. ,,Ik begon tijdens de lunch te drinken, maar het ging van kwaad tot erger. Uiteindelijk was ik dag en nacht dronken. Toen ging het niet meer, nee. Ik werd van alcohol voorzien door mijn secretaresse, mijn chauffeur. Zij trokken niet aan de bel. Logisch ook; anders werden ze misschien wel ontslagen. In de eerste fase van een verslaving is er altijd dat ontkenningsgedrag, ook bij mij. ‘Ik verslaafd? Doe normaal man!’ Je bagatelliseert je alcoholgebruik, tegenover jezelf en de buitenwereld. In de tweede fase erken je dat je misschien een probleem hebt, maar probeer je het zelf op te lossen. Wat je natuurlijk helemaal niet kan. Die fase kan vooral bij ondernemers en managers hardnekkig zijn, omdat zij gewend zijn om problemen binnen hun bedrijf zelf op te lossen.”

Discipline

Als werken voor hem onmogelijk is geworden en collega’s zich écht zorgen maken, zoekt Schothorst zijn heil bij een kliniek. Hij vliegt naar London en laat zich daar behandelen. Daarna woont hij nog anderhalf jaar naast de kliniek. In de jaren die volgen heeft hij nog wel eens een terugval, maar dan stapt hij gelijk op het vliegtuig om zich te laten behandelen. Zo houdt Schothorst met een strakke discipline zijn ziekte onder controle. Een aanpak die beter werkt dan de aanpak die men hanteert in de Nederlandse verslavingszorg, zo leert hij. ,,In Nederland was ik nooit zo goed geholpen. De Nederlandse aanpak kende te weinig structuur en discipline. Verslaafden renden zo vanuit de kliniek de kroeg weer in.”

Schothorst ziet dat er iets moet veranderen. Op zijn 54ste stapt hij uit de reclamebusiness en in 2002 richt hij SolutionS op. Hij vestigt zich in Voorthuizen en verhuist later naar Barneveld, want dat ligt lekker centraal. ,,Ik heb het met een passertje uitgetekend. Zo is het voor iedereen een te overbruggen afstand.”

Solutions hanteert vanaf dag 1 het Minnesota-model, op dat moment revolutionair in Nederland. Het model gaat uit van een behandeling in twaalf stappen en biedt duidelijke handvatten. Discipline en structuur staan centraal. Schothorst: ,,Cliënten worden benaderd als een ziek persoon, niet als een zielig of zwak iemand. Mensen die dit programma volgen krijgen hun leven weer terug. Wij claimen niet dat we alle problemen vandaag oplossen, dat doen we stap voor stap. De eerste stap van het programma heeft alles te maken met erkenning en bewustwording. Erken je verslaving: ja, ik ben verslaafd aan alcohol. Ik kan niet stoppen na twee glazen. Ik ken geen limiet. Bij die eerste stap hoort ook erkenning van de gevolgen die je verslaving kan hebben. Als je veertig bier drinkt en in je auto stapt, kan je tegen een boom rijden.”

Boardroom

SolutionS behandelt verschillende verslavingen. Schothorst somt de zes hoofdcategorieën moeiteloos op: Alcohol, drugs, gokken, seks, eten en medicijnen. Regelmatig kloppen er ook ondernemers, directeuren en managers bij SolutionS aan. Schothorst merkt dat er bij veel mensen nog een cliché-beeld van ‘de verslaafde’ leeft. ,,Mensen denken aan de zwerver op het bankje in het park, met een vieze jas vol gaten en een lege drankfles in zijn handen. Maar er zitten meer verslaafden in de boardroom dan onder de brug.”

Verslaving is volgens Schothorst een groot probleem in het bedrijfsleven. Managers en ondernemers hebben namelijk veel mogelijkheden om hun verslaving zo goed mogelijk te verbergen. Naast genetische aanleg werkt stress vaak een verslaving in de hand. ,,Wij behandelen veel doktoren en tandartsen die dag en nacht werken. Ook je werkomgeving speelt een rol: soms wordt er veel gedronken. Zie er dan nog maar eens van af te blijven. Het kan je levensstijl insluipen en je vervolgens langzaamaan kapot maken. Als je ermee stopt krijg je zoveel terug. Je energie, je creativiteit, je humor, een leuke vrouw of man, een toekomst.”

SolutionS heeft een missie. Volgens Schothorst is het hebben van een verslaving nog steeds een groot taboe. ,,Daar hebben we het liever niet over in Nederland. Verslaafden worden gezien als zielige mensen die vluchten in drank of drugs. Dat beeld willen we doorbreken. Een verslaving is een aangeboren hersenziekte. Wij behandelen onze cliënten daarom als patiënten die medische zorg nodig hebben. Respect is voor ons het sleutelwoord. Respect voor zowel de ziekte als de zieke. We veroordelen hier niemand.”

Ambitie

Inmiddels zit SolutionS door heel Nederland en België: het bedrijf heeft vestigingen in Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven, Zwolle, Brussel en Antwerpen. Voor ernstige zijn er klinieken in Zuid-Afrika, Thailand en Antigua. ,,Het succes van SolutionS ligt in ons professionele karakter en de ervaring die we hebben”, stelt Schothorst. ,,Wij werken in Nederland het langste met deze aanpak. Daarnaast zijn veel van onze werknemers ervaringsdeskundigen: zij zijn zelf verslaafd geweest en weten precies hoe ze om moeten gaan met onze cliënten. Daarom zijn we sinds 2002 hard blijven groeien. Ambitie is er nog volop. We hopen in Duitsland onze entree te maken. Ook willen we onze ambulante zorg verder uitbreiden. De voertaal in onze klinieken wordt Engels, vooral om onze Engelstalige cliënten in Nederland en België tegemoet te komen. Dat alles doen we natuurlijk stap voor stap.”