The only way is up? Niet voor Evert-Hein Schuiteman. De naamdrager van Schuiteman Accountants & Adviseurs deed juist bewust een stap terug. Hij is niet langer partner en werkt 'nog maar' 30 uur per week.  Zodat zijn bestuurswerk, gezinsleven en inzet voor goede doelen niet langer sluitpost van de week zijn. 

Evert-Hein Schuiteman is vandaag gekleed in een spijkerbroek en blouse. Niet het kloffie waarin hij langs klanten gaat, maar deze donderdag is hij vrij. Straks gaat hij even langs bij inloophuis Perron 16 in zijn woonplaats Voorthuizen. Om een praatje te maken en een kop koffie te drinken met mensen die zelf een beperkt netwerk hebben. Ja, dat is even wat anders dan sparren over een strategie voor de bedrijfsoverdracht of een waardebepaling van een onderneming. Maar minstens zo leuk, vindt de vestigingsleider van Schuiteman Accountants & Adviseurs in Nijkerk en kartrekker van het relatief nieuwe Schuiteman Corporate Finance. 

Ben je eigenlijk nog accountant?
Nee. Ben ik eigenlijk ook nooit echt geweest. Ik ben meer een adviseur, een klankbord voor ondernemers. Denk bijvoorbeeld mee over opvolging of over de houdbaarheid van je verdienmodel en de alternatieven die je hebt om je bedrijf opnieuw uit te vinden. Dat creatieve deel, daar krijg ik energie van. Als ik ondernemers kan helpen om hun doelen te realiseren.

Wat voor persoon ben je?
Ken je die DISC-profielen? Ik ben hartstikke geel. Dat staat voor creatief en initiatiefrijk. Nee, ik lijk daarin totaal niet op de doorsnee accountant, die warm wordt van cijfertjes. Mijn drive is tegelijk een valkuil. Ik zeg al snel: ja, dat pak ik wel op. Met de kans dat er chaos ontstaat omdat ik teveel wil doen. Ik vind het ook niet leuk om lang hetzelfde te doen. Heb een hekel aan routine. Dan verlies ik mijn aandacht. Ik ben niet goed in het aansturen van anderen. Ik kan best een groep mensen inspireren, maar je moet mij niet vragen om medewerkers te coachen of te begeleiden. Daar krijg ik geen energie van.

Volgens je Twitter-bio ben je ook een optimist.
Klopt. Ik zie alles van de zonnige kant, maak me niet teveel zorgen en heb niet zoveel op met klagers. Al heb ik natuurlijk wel makkelijk praten met een mooie baan, een groot huis, een dikke auto en een groot en gezond gezin.

Ben je statusgevoelig?
Ik denk het niet, maar dat is lastig om van jezelf te beoordelen. Je beseft als ondernemer soms niet dat er een hele andere wereld dan de jouwe is. Dat er ook mensen zijn die niet uitgenodigd worden voor feestjes of een partijtje golfen. Ik hou wel van mooie auto's. Maar dat heeft wel een grens. Zou niet zo snel een Porsche kopen, ook al jeuken mijn handen soms. Geld is in ieder geval geen drijfveer voor mij. Ik vind het ook lastig om klanten te helpen voor wie dat wél de belangrijkste drijfveer is.

Dat lijkt me lastig in de accountancy. Zoveel mogelijk overhouden onderaan de streep is toch een beetje de essentie van jullie vak?
Nou, er is niets mis met zo min mogelijk belasting betalen. Het gaat er meer om hoe je er daarna mee omgaat. Ben je alleen bezig om meer vermogen voor jezelf te verzamelen of investeer je ook in anderen? Om die reden heb ik bijvoorbeeld moeite met overnames door private equity fondsen die alleen uit zijn op snelle winst. De continuïteit en het sociale gezicht van je bedrijf zijn ook wat waard. Je mag van mij echt van geld genieten en er is niets mis met rijkdom, maar ik geloof ook dat we hier niet op aarde zijn voor ons individuele geluk en genot.

Is dat ook de reden dat je zoveel naast je werk doet?
Dat speelt zeker mee. Twee jaar geleden werd ik 50. Ik dacht al een tijdje over deze dingen na en dit was een mooi moment om de knop om te zetten. Ik ben bewust gestopt als partner en werk nog maar 30 uur in de week, zodat ik meer tijd heb voor mijn gezin en bijvoorbeeld Perron 16 en de Gracefarmers. Overigens blijft dit een continue strijd.

Welke rol speelt geloof in je leven?
Geloof is een steeds belangrijkere factor in mijn leven geworden. Ik geloof dat er een God is die aanwezig is in mijn leven en alles bestuurt. Geloof intrigeert me, maar ik kan er ook prima mee leven dat ik niet alle antwoorden heb. In de dagelijkse praktijk probeer ik zoveel mogelijk het voorbeeld van Jezus te volgen. Ik streef ernaar om elke dag iemand te helpen. Je kan er zo makkelijk even zijn voor een ander.

Ben je zo'n wereldverbeteraar?
Nee, hou op. Ik maak dezelfde stomme fouten als ieder ander. Maar ik kan het gewoon niet uitstaan dat we zo slim zijn dat we mensen naar de maan kunnen brengen en straks naar Mars, maar dat we er maar niet in slagen om bijvoorbeeld honger de wereld uit te helpen. Mijn geloof speelt daarin ook mee. Jezus kwam niet in eerste instantie om zakenlui te helpen, maar de zwakken. Ik kies er daarom voor om een deel van mijn tijd in mensen te investeren die het minder goed hebben dan ik. En dan niet een beetje tussendoor of als sluitpost van de week, maar structureel.

Brengt het jezelf ook iets?
Het helpt zeker om te relativeren. En even uit de hectiek van het zakenleven is ook echt een aanrader. Het geeft veel rust om op donderdagmorgen gewoon koffie te drinken met mensen die geen netwerk hebben bij Perron 16. En als je dan ook nog iemand kan helpen met een luisterend oor en een goed gesprek...

Ik kan me voorstellen dat ondernemers het misschien wat soft vinden: anderen helpen.
Dat kan. Ik ben overigens geen voorstander van mensen pamperen. Het is bij mij: bid en werk. Hulp moet duurzaam zijn en gericht op zelfstandigheid. Dat is ook de reden dat we via de Gracefarmers met een groep ondernemers in Malawi een mini-economie creëren, zodat mensen op termijn zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Daar help je mensen echt verder mee.

Evert-Hein Schuiteman werd geboren in Diemen, maar groeide op in Voorthuizen. Zijn vader startte er vanuit huis zijn eigen accountantskantoor. De eerste medewerkers zaten in een kamer op de eerste verdieping, Evert-Hein dronk 's ochtends koffie met het personeel en hoorde 's avonds aan tafel over nieuwe klanten.

Stimuleerden je ouders jou om ook ondernemer te worden?
Nee, daar lieten ze me vrij in. Sterker nog. Ik wist aanvankelijk zeker dat ik geen accountant zou worden. Wat daarbij meespeelde was waarschijnlijk dat mijn vader altijd met de zaak bezig was. Ik wilde liever voor de klas staan. Geschiedenisleraar worden. Tot mijn vader zei: dan ben je straks werkloos. In die tijd had je nog een groot lerarenoverschot. Op het laatste moment heb ik nog mijn vakkenpakket omgegooid zodat ik naar de HEAO kon. In die tijd deed ik al vakantiewerk in de zaak en zo ontdekte ik dat de accountancy minder saai was dan ik altijd dacht.

Wat het logisch dat jij het bedrijf zou voortzetten?
Dat lag wel in de lijn der verwachting ja, toen ik eenmaal Register Accountant was. Ik heb eerst een tijdje elders gewerkt, tot de zaak zo hard groeide dat mijn vader vroeg of ik niet terug wilde komen. Dat was in 1991. Ik ben toen direct, met een aantal collega's uit Voorthuizen, in Barneveld de tweede vestiging van Schuiteman gestart.

Je koos ervoor om het bedrijf niet alleen voort te zetten. Waarom?
Dat heeft meerdere redenen. Ten eerste liepen er een paar fiscalisten rond die tegen hun plafond aan zaten. De kans was groot dat ze zouden vertrekken als ze geen stap konden maken. Ten tweede geloof ik sterk in de kracht van een team. Je hebt zelf maar een beperkt aantal talenten en capaciteiten. Die kun je maar beter aanvullen met die van anderen. Als je alles alleen doet, beperk je je bedrijf sterk.

Je keek in de afgelopen jaren in de keuken van tal van bedrijven. Wat onderscheidt de echt succesvolle ondernemers nu van de middelmaat?
De beste ondernemers kijken steeds naar buiten: wat gebeurt er in mijn markt? En hoe kan ik daar op anticiperen? Ze weten ook waar hun kracht ligt en verzamelen mensen om zich heen die hun beperkingen compenseren. De klassieke fout die veel ondernemers maken is dat ze gaan managen. Blijf innoveren en vernieuwen. Als je niet meer de avonturier bent die je was toen je startte, als je werkt voor een groter huis of een tweede auto. Dan is er iets mis.

De accountancy is volop in beweging. Waar zie jij het naar toe gaan?
Door digitalisering en automatisering zijn er steeds minder mensen nodig voor het standaard werk zoals het maken van jaarrekeningen. Tegelijkertijd blijven ondernemers behoefte hebben aan sparringspartners. Daar anticiperen we op in ons aannamebeleid: we zoeken vooral mensen die bedrijven kunnen adviseren.

Maar heb je daar een accountant voor nodig?
Daar heb je een punt. Ik verwacht dat er de komende jaren een battle ontstaat rond advies en zakelijke dienstverlening. Je ziet dat bijvoorbeeld banken ook steeds meer die kant op bewegen. Het voordeel dat wij als accountants hebben, is dat we een aantal keer per jaar sowieso al die ondernemer spreken. Maar op die relatie moeten we wel zuinig zijn. Als je alleen maar komt voor de koffie en een oppervlakkig praatje, dan ben je straks snel klaar. Je zult echt toegevoegde waarde moeten leveren. En dat zal niet voor iedere accountant makkelijk zijn, want niet elke accountant is ook een goede adviseur.