Let op met balansgaranties bij overname (column Ad Jonker)
Als je een aandelenbelang verkoopt, vraagt de koper je meestal om balansgaranties. Voor de koper is het bijvoorbeeld van belang dat het eigen vermogen dat op de overnamebalans staat ten minste in stand blijft en dat hij niet de rekening gepresenteerd krijgt voor zaken waarvoor de verkoper nog verantwoordelijk was.
Garanties kunnen betrekking hebben op claims, specifieke risico’s, lopende projecten en klantverloop, maar ook op belastingheffing in de periode voor de overnamedatum. Natuurlijk zijn garanties altijd tijdelijk en nooit hoger dan de koopsom. In het overnamecontract wordt bovendien expliciet omschreven hoe garantiebedragen worden bepaald. Vaak zie je bij overnames dat er een due diligence onderzoek plaatsvindt, om eventuele risico’s voor een kopende partij te onderzoeken en in kaart te brengen. Maar dit kan de verkoper nooit geheel ontslaan van de mogelijke claims uit hoofde van balansgaranties.
Hoe een balansgarantie kan uitwerken blijkt uit de volgende casus. Een kleine dorpsaannemer annex projectontwikkelaar - type een man een man, een woord een woord - uit het oosten van het land wil zijn bedrijf en een onderhanden project verkopen aan een gegadigde uit het midden van het land. De koper heeft een nette auto, vlotte babbel en al snel is de deal mondeling rond en even later wordt ook het dikke overnamecontract getekend. Na de overname blijkt al snel dat de koper weinig verstand van bouwen en ontwikkelen heeft en qua ondernemersstijl niet past bij de regio. Hij kent zich ook nog eens een stevige management fee toe en vorstelijke onkostenvergoedingen. Al snel komt het bedrijf in financiële problemen en ook het meeverkochte project loopt in de soep. Tot zijn schrik krijgt de verkoper daar een flinke claim voor. Met dank aan die spijkerharde garantiebepalingen waarvoor hij heeft getekend.
In mediation bleek dat verkoper in feite juridisch geen positie heeft. Mediation was bedoeld om de juridisch harde claims in onderling overleg te bespreken, de aannemer te laten inzien dat het hem echt geld ging kosten en de koper tot inzicht te brengen dat hij in ieder geval een redelijk standpunt zou innemen. Koper en verkoper kwamen tot een vergelijk en uiteindelijk werd een vaststellingsovereenkomst overeengekomen.
Ook in deze casus bleek dat overnametrajecten specifieke deskundigheid vragen en dat het van groot belang blijft om goed uit te zoeken met wie je zaken doet. Een ervaren overnamespecialist helpt je daarbij. De aannemer vond deskundige begeleiding niet nodig, maar goedkoop betekende hier echt duurkoop.
Ad Jonker RA
Registermediator Fusies & Ruzies JonkerFieret