Eigenlijk wilde hij boer worden. Nu is Gerard van den Hengel bijna een decennium wethouder Economische Zaken van de gemeente Barneveld. Over zijn jeugd, ambitie, leven in de spotlights en kritiek. ,,Stel dat mijn leven morgen voorbij zou zijn, dan ben ik blij dat ik dit heb mogen meemaken.’’

 Uit wat voor gezin kom je? 
'Ik ben een boerenzoon. Mijn ouders hadden een gemengd bedrijf in Achterveld. Ik groeide op tussen de koeien en tractors. Hielp al van jongs af aan mee. Melken, lassen; noem het maar op. Het was mijn grote passie en droom om de boerderij over te nemen.' 

Wat kwam er tussen?
'Toen ik op de landbouwschool zat, kreeg mijn vader hartproblemen. Hij kon het bedrijf niet meer zonder hulp runnen. Mijn broer stapte daarom in. Dat was een kantelpunt in mijn leven. Ik besefte goed dat een toekomst in de agrarische sector lastig zou zijn zonder perspectief op de overname van een boerderij.'  In plaats daarvan koos Van Den Hengel voor de wereld van de bedrijfskunde. Al snel was hij verslingerd aan bedrijfsprocessen en organisatiestructuren. Na een MBA begon Van den Hengel zijn carrière als beleidsmedewerker bij de Dienst Landbouwkundig Onderzoek. In de jaren die volgden, ontwikkelde hij zich onder meer tot controller bij het beursgenoteerde biotechbedrijf Pharming N.V. en werd hij uiteindelijk financieel directeur van research instituut Marin. Tot hij in 2006 gevraagd werd om wethouder te worden van de gemeente Barneveld.

Was je al jong in politiek geïnteresseerd?
'Ja. Mijn ouders waren rooms-katholieke liberalen, lid van de KVP. Thuis werden er stevige discussies gevoerd rond de eettafel, bijvoorbeeld over kernwapens. Vooral mijn vader kon fel zijn. Nog steeds trouwens, ook al is hij nu 85.'

Wie was uw politieke voorbeeld?
'Dat was Hans Wiegel. Hij brak na het tijdperk Den Uyl het politieke denken open. Ik bewonderde de manier waarop hij kon spelen met emotie, maar ook een dossier kon afpellen. Mede vanwege hem werd ik op mijn 18e lid van de VVD. Welke waarden kreeg je van huis uit mee? Respect hebben, klaarstaan voor anderen, hard werken. En ook wel discipline. Maar ik werd ook wel klein gehouden. Geloof speelde daar een rol in. Dit mag wel, dat mag niet. Het idee van een absolute waarheid. Zo is het en niet anders. Dat heeft een behoorlijke impact op me gehad, waarvan ik me heb moeten vrijvechten. Ik heb moeten leren om open te staan voor mensen met andere ideeën en opvattingen.' 

Welke rol speelt geloof nu nog in je leven?
'Ik ben ervan overtuigd dat er een God is. Ik kom ook in de kerk, al is dat minder vaak dan voorheen. Bezoek naast de Rooms-Katholieke kerk, wat ik nog altijd een wereldkerk vind, ook andere soorten kerken. Hoe ik mezelf nu zie? Vrijzinnig misschien wel. Toen Van den Hengel aantrad, groeiden de economische bomen bijna tot in de hemel. Maar al snel stortte de economie in. Een testcase voor een wethouder die zichzelf omschrijft als een pionier. Energiek, doortastend, maar ook een tikkeltje ongeduldig.' 

Baalde je dat juist in jouw eerste termijn de crisis uitbrak?
'Tja. Het was allemaal makkelijker geweest als het anders was gelopen. Dan had ik Columbiz Park misschien op mijn sloffen verkocht. Maar goed: in tijden van schaarste word je gedwongen om nog betere keuzes te maken.'

Hoe staat Barneveld er economisch voor op dit moment?
'We zijn beter door de crisis gekomen dan veel andere gemeenten. Er zijn relatief weinig bedrijven failliet gegaan, zelfs veel bedrijven en banen bijgekomen. Dat komt door de mentaliteit van Barneveldse ondernemers en de durf om anticyclisch te investeren. Maar het herstel is wel fragiel. Onrust in de wereld kan heel snel lokaal een grote impact hebben. Daar maak ik me wel zorgen over. Hoe zou de Barneveldse economie nog sterker kunnen worden? Ik denk dat er kansen liggen als bedrijven nog meer gaan samenwerken in kennisclusters en waardeketens. Kijk samen naar wat er mist, welke problemen er zijn en hoe je die kunt oplossen. Een hotel heeft baat bij dagattracties, een boer kan niet alleen het mestprobleem oplossen. Je moet denken in pakketten, ook verantwoording durven nemen voor andere schakels in de keten als het bij jou goed gaat.'

Wat zou je graag nog afronden in de komende jaren?
'Dan noem ik de Harselaartunnel, de Railterminal, de uitgifte van Harselaar-Zuid en ik hoop ook nog op een mooi resultaat van Columbiz Park.'

Het verwijt klinkt wel eens dat dit prestigeprojecten zijn. Wat doet dat met je?
'Dat is absoluut niet het geval en dat wil ik iedereen met argumenten uitleggen. Ik doe het niet voor mezelf en het college doet dat ook niet om ermee te scoren. Ik denk dat deze projecten een belangrijke bijdrage leveren aan de toekomst voor Barneveld. Ik wil dat je hier over 10, 15, 20 jaar ook nog goed kunt wonen en werken. Dan moet je ambitie en visie hebben. En soms voor de troepen uit durven te lopen. Neem de Railterminal. Vijf jaar geleden zeiden ze: Van den Hengel, je bent niet wijs. Nu zien steeds meer mensen in dat we met Barneveldse bedrijven in de logistieke sector hier een groot concurrentievoordeel mee krijgen. Dát is wat ik belangrijk vind. Niet zomaar vierkante meters uitgeven, maar nadenken over welke dynamiek dat oplevert. Hoe dat bijdraagt aan banen en werkgelegenheid op lange termijn. Hetzelfde geldt voor Columbiz Park. Dat is financieel kommer en kwel, maar ik ben er nog steeds van overtuigd dat Columbiz Park een dynamiek gaat opleveren die voor Barneveld van grote betekenis is.' 

Raakt kritiek je ook persoonlijk?
'In mijn eerste periode als wethouder vond ik dat wel eens lastig. Maar door de jaren heen krijg je een dikkere huid. De vorige burgemeester zei ooit tegen me: Gerard, lees gewoon de eerste paar dagen de krant niet. Dat was een wijs advies. Als je terugblikt, waar baal je dan van en waar ben je trots op? Ik ben intens teleurgesteld geweest dat we lange tijd geen nieuwe grond konden uitgeven voor bedrijven. Ook conflicten als met Vink blijven je bij. Die wil je liever niet hebben. Waar ik trots op ben, is hoe we er als gemeente financieel en organisatorisch voorstaan. Daar lag toen ik aantrad een grote opgave. We lopen voorop als het gaat om zaken als risicomanagement, treasury, informatievoorziening en planning en control.'

Zit er eigenlijk een houdbaarheidsdatum aan jouw wethouderschap?
'Dat weet ik niet. Ik heb nog elke dag het gevoel dat ik van meerwaarde kan zijn voor Barneveld. Dat vind ik het belangrijkste.'

Wat zou een volgende stap kunnen zijn?
'Ik weet het echt niet. Kamerlid? Misschien. Weet je? Ik ben daar eigenlijk helemaal niet mee bezig. Er is nog zoveel te doen in Barneveld. Natuurlijk denk ik ook weleens na over de vraag: wat zou ik doen als ik geen wethouder van Barneveld zou zijn? Ik zou altijd nog weleens iets in het buitenland willen opzetten. Maar dat zijn dromen; de werkelijkheid is – iedere dag weer – zo dynamisch dat het ‘hier en nu’ prima bevalt.'

Zegt je gezin niet na deze tropenjaren, doe maar even rustig aan?
'Ha, mijn zoon zegt wel eens: zoek nu eens een gewone baan. Ze willen bijvoorbeeld niet meer met me naar het dorp. Sta ik toch alleen maar te praten.'